მარია სკოლაში მიდის

პატარა მარია მთელი ზაფხული ამტკიცებდა, რომ პატარა აღარ იყო, – ჯერ კიდევ ივნისის თვეში დაასრულა ბაღში სწავლა. გამოსაშვებ საღამოზე მას იისფერი კაბა ეცვა, ზურგზე მიმაგრებული ფარფატა ფრთებით. თითოეულ მის ჯგუფელსაც   განსხვავებულად და სადღესასწაულოდ ეცვა. სხვა მუსიკალურ და საცეკვაო ნომრებთან ერთად, ბოლოს ყველამ ერთად იმღერა სიმღერა ანბანზე. მასწავლებელმა კი ზუსტად ასე უთხრა, ამის შემდეგ თქვენ უკვე სკოლაში წახვალთ და ისეთ რამეებს ისწავლით, როგორებიცაა წერა, კითხვა, მიმატება, გამოკლება, ბუნების შესახებ საინტერესო ამბები და ა.შ.

ამის შემდეგ, სანამ შემოდგომა მოვიდოდა, დედამ და მამამ რამდენჯერმე მიიყვანეს გოგონა იმ უზარმაზარ შენობაში, რომელსაც სკოლა ერქვა. დაათვალიერებინეს ის ოთახიც, ბევრი სკამი და მაგიდა რომ იდგა, – მათ მერხები ერქვათ. საკლასო ოთახი ისეთივე დიდი არ იყო, როგორც ბაღისა. არც სათამაშოების თაროები იყო, არც ხალიჩები და პუფები. ‘თამაშის დრო მაინც დაგრჩებაო’, – დაამშვიდეს მშობლებმა ის. ზაფხულის განმავლობაში საკუთარი სახელისა და გვარის დაწერაც ისწავლა მარიამ და რამდენიმე ციფრისაც. შემდეგ ზუსტად ისეთი ლამაზსაყელოიანი პიჯაკი და ქვედაბოლოც შეარჩია, როგორებიც ხშირად უნახავს გასაფერადებელ ალბომში.

ამდენი მომზადების მიუხედავად გოგონა მაინც ძალიან, ძალიან ღელავდა. ამიტომ სკოლის დაწყების წინა ღამეს თითქმის არ სძინებია. დილით კი ისე ადრე გაიღვიძა, რომ მთელ ოჯახს ეძინა, დედასაც, მამასაც, მის უფროს ძმასაც და ბებიასაც. საუზმემ უჩვეულო ხმაურში ჩაიარა, – სწავლის დაწყება ყველასთვის მნიშვნელოვანი ამბავი იყო, თანაც იმის გათვალისწინებით, რომ ოჯახის ყველაზე პატარა წევრი დღეს პირველად მიდიოდა სკოლაში, როგორც მოსწავლე.  

საუზმის დამთავრებისთანავე და-ძმამ ჩანთები ზურგზე მოიკიდეს და ყველა ერთად გავიდა სახლიდან. სკოლის ეზო უამრავი ფერადი ბუშტით დახვდათ მორთული, ხმის გამაძლიერებლებიდან სიმღერები ისმოდა, დიდებიც და პატარებიც, თითქმის ყველა ხმაურობდა, ზოგიერთი მარიასხელა ბავშვი კი ტიროდა კიდეც. დედამ და მამამ გოგონა მასწავლებელთან მიაცილეს, შემდეგ კი სხვებთან ერთად კლასში წავიდა.

– ბავშვებო, დღეიდან ეს საკლასო ოთახი გახდება ის ადგილი, სადაც ჩვენ ყოველდღე შევხვდებით ერთმანეთს, რა თქმა უნდა, დასვენების დღეების გარდა, – მიმართა მასწავლებელმა პირველკლასელებს, – ჩვენ აქ იმიტომ ვართ, რომ დავიწყოთ მოგზაურობა ცოდნის იმ სამყაროში, რომელსაც დასასრული არ აქვს.  ვისწავლოთ ყველაფერი, რაზეც აქამდე გიოცნებიათ. გახსოვდეთ, რომ არ არის მნიშვნელოვანი, იყოთ ყოველთვის ყველაფერში საუკეთესო, მთავარია, გამოიყენოთ თქვენი შესაძლებლობების მაქსიმუმი.

– და კიდევ, ჩვენ პატივი უნდა ვცეთ ერთმანეთს, – თქვა მარიას წინ მჯდომმა ბიჭმა.

– მართალი ხარ, – გაეღიმა მასწავლებელს.

– და უნდა ვიმეგობროთ და არ დავჩაგროთ, – წამოიყვირა სხვა ბავშვმა. შენც მართალი ხარ, – ისევ გაიღიმა მასწავლებელმა. ჩვენ უნდა გავუფრთხილდეთ ერთმანეთს, ვიზრუნოთ ერთმანეთზე და ასევე, ჩვენ გავუფრთხილდებით სასკოლო ნივთებს და ყველაფერს, რაც კლასშია, – მერხებს, დაფას, კედლებს, ამ პოსტერებს, რომლებსაც გაკვეთილებზე გამოვიყენებთ ხოლმე, – მარიამ იფიქრა, რომ მასწავლებელი მზესავით ლამაზი იყო.

– თქვენ არ უნდა შეგეშინდეთ შეცდომის დაშვების, – გააგრძელა მან საუბარი;

– მაგრამ, თუკი შეგვეშლება, არ დავცინოთ ერთმანეთს, ხომ? – იკითხა ერთ-ერთმა მოსწავლემ, რომელიც კარებისკენ მხარეს იჯდა და ძალიან გრძელი, გაშლილი თმა ჰქონდა.

– ყოჩაღ, მეგობრებო, ჩვენ არასდროს არ უნდა დავცინოთ ერთმანეთს. შეცდომას კი, როცა დაუშვებთ, მე ყოველთვის დაგეხმარებით, ჩვენ ყოველთვის დავეხმარებით ერთმანეთს – თქვა მასწავლებელმა, – სულ გახსოვდეთ, რომ მე მჯერა თქვენი, ბავშვებო!

– მე კიდევ ის ვიცი, რომ გაკვეთილზე არ უნდა ვჭამო და დასვენებაზე თუ მშია, ბუფეტში ჩავალ, – თქვა მარიამ. ეს მისი უფროსი ძმისგან იცოდა და ძალიან მოსწონდა ის ფაქტი, რომ სკოლაშიც შეიძლება გემრიელად სადილობა.

– ყოჩაღ, ბავშვებო, -გაუხარდა მასწავლებელს, – თქვენ ძალიან ბევრი რამ გცოდნიათ სასკოლო წესების შესახებ. მოდით, შევთანხმდეთ კიდევ ერთ რამეზე: როცა რაიმეს თქმა მოგინდებათ, ხელი აიწიეთ, მე დავინახავ და გათქმევინებთ. თუ რიგ-რიგობით არ ვისაუბრებთ, ეს ხმაურს გამოიწვევს და ვეღარ გავიგებთ, ვის რისი თქმა გვინდა, კარგი?

– კარგი, მასწავლებელო, – ხმამაღლა და მხიარულად დაიყვირა ყველამ ერთად.

ამის შემდეგ გაკვეთილები ძალიან სახალისოდ გაგრძელდა, ხან დაფაზე ხატეს, ხან იმღერეს, ხან ივარჯიშეს. რა თქმა უნდა, ერთმანეთიც გაიცნეს და ყველამ ისაუბრა საკუთარ თავზე. დღის ბოლოს, როცა ოჯახის წევრი უკვე სახლში იყო, მარია ამჯერად ყველას ერთად მოუყვა თავისი პირველი სასკოლო დღის შესახებ და ბოლოს აღნიშნა, რომ ძალიან მალე უნდა ხვალინდელი დღის მოსვლა, ისევ რომ წასულიყო სკოლაში.  ალბათ, არ გაგიკვირდებათ, რომ იმ ღამეს სიზმარში მარიამ სკოლა და მასწავლებელი ნახა.

იასამნები კრავაისთვის (ეძღვნება ჩარლი გორდონს, ადამიანს, რომელმაც ჩემი ცხოვრება შეცვალა)

მე კრავაი ვიყავი. ოთხსართულიანი, კედლებდაბზარული სახლის სხვენზე მარტო ვცხოვრობდი. ორ პატარა, დაბალჭერიან, მყუდრო ოთახში. ყველაზე ძველ, მთის კალთაზე შეფენილ უბანში, თითქმის კენწეროზე. სხვა დანარჩენი ქალაქი ხელისგულივით ჩანდა ფანჯრებიდან.

დილაობით საწოლიდან ველოდი მზის ამოსვლას და უღრუბლო ამინდებში მივდიოდი სადმე. როცა მზე არ ამოდიოდა, ჩემი სხვენიდან მარტო მაშინ გავდიოდი, თუ მაცივარში ლუდი ან შებოლილი ყველი აღარ იყო.

როცა უნივერსიტეტში დავდიოდი, ვიცვამდი ლანჩებგაცვეთილ, უხეში ტყავის ჩექმებს, რამდენიმე ზომით დიდ ქურთუკს და ორნამენტებიან შარფს. ეს იმას ნიშნავდა, რომ მე არ მქონდა წინა კამერიანი ტელეფონი, ვუსმენდი მძიმე როკს და ვიყავი ინტროვერტი.

სინამდვილეში, ასე არ იყო. უბრალოდ, თავიდან, როცა პირველად შევყავი თავი იმ შარში, რასაც გაქექილპორტფელიანი პროფესორები განათლების ტაძარს უწოდებდნენ, თავის დასამკვიდრება ამ სახით უფრო იოლი იყო.

მერე, მივეჩვიე. ცუდი რამეა მიჩვევა. მივეჯაჭვებით ხოლმე თუნდაც ყველაზე უსახურ და გაუსაძლის რუტინას და მერე ცვლილებების მხოლოდ იმიტომ გვეშინია, რომ ამ მიჩვევით გამოწვეული კომფორტის დაკარგვისა გვეშინია.

მერე სახლიდან წამოვედი და ამ სხვენში დავსახლდი. არასოდეს მყოლია შინაური ცხოველი. რამდენიმე თვე ვცდილობდი, მომეშინაურებინა ერთი წვერმოშვებული, გულჩათხრობილი, უცნაურად ახლობელი ბიჭი.

ჩემივე თავის ლოგიკური გაგრძელებასავით იყო, რომელიც ყელისა და მხრის კუთხეში, ლავიწის ძვალთან მკოცნიდა ხოლმე და ეს ყველაზე მეტად მომწონდა. მერე ორივე მივხვდით, ერთმანეთი ისეთი უნდა მიგვეღო, როგორებიც ვიყავით,

არ იყო საჭირო რაღაც, თვითმყოფადის გადაკეთება და ნგრევა ერთმანეთში და მორგება საკუთარ სურვილებზე. დედამიწაზე ზედმეტად ფართო არჩევანი იყო საიმისოდ, რათა ჩვენთვის სასურველი ერთეული მზა სახით გვეპოვა.

 ხოდა, უხმაუროდ და უკონფლიქტოდ დავიშალეთ. მე ისევ მარტო დავრჩი ჩემ დაბალჭერიან, მინდვრისყვავილებიანი ლარნაკებით, გადასაფარებლებით, ნოხებით და ფარდებით გავსებულ, სლავურ ყაიდაზე გაწყობილ თავშესაფარში.

 მერე, ერთხელ, გვიან შემოდგომაზე, ყველაზე დიდ ზურგჩანთაში ჩავაწყე რამდენიმე ხელი თბილი ტანსაცმელი, ფეხსაცმელი, ‘ყვავილები ელჯერნონისთვის’, ბლოკნოტი, კალმები და სხვა აუცილებელი ნივთები, წავედი ავტოსადგურზე და და რამდენიმე საათიანი ლოდინის შემდეგ, ექსპლოატაციის ვადა აშკარად გასულ ავტობუსს შორს, მთაში გავყვევი.

 ჟურნალისტი ვარ და სტატიათა ციკლი უნდა დავწერო ზამთარში მთის ცხოვრებაზე-მეთქი, მძღოლს ვუთხარი. მასპინძელი შემირჩია, – თემის ყველაზე ხალხმრავალ, შვიდ კომლიან სოფელში, შთამომავლობა ქალაქში გადასახლებულ მოხუც ცოლ-ქმართან.

 ავტობუსიდან ჩამოსვლის მერე სულ პირდაპირ ავიარე უკვე თოვლიანი ფერდობი, მერე მარცხნივ გადავუხვიე, ტყიანი მთის პირას,  გაშლილ კალთაზე იდგა იმათი სახლი. იმათაც ეგრე ვუთხარი და სულაც რომ არაფერი მეთქვა, ალბათ, მაინც სიხარულით მისტუმრებდნენ.

 ის ზამთარი იქ გავატარე. გაზაფხულიც. ზამთარი ისე ხელშესახები სხვაგან არსად ყოფილა, როგორიც მთაში. დინჯად, აუღელვებლად იცოდა ღრუბლების შეყრაც და გამოდარებაც. როცა თოვდა, თოვდა ხვავრიელად, გადაუღებლად.

 ჩამოდიოდნენ ნისლები სახლის გარშემო და ეზოს ბოლომდე გასვლაც საშიში იყო. ნისლს მგლებიც მოყვებოდნენ. დაიყმუვლებდა ერთი, სადღაც, შორიდან, გამოეხმაურებოდა მეორე, მერე მესამე და მერე, თბილ ჭერქვეშ, დაცულობის და სიმშვიდის გრძნობით სავსე, დაორთქლილ მინას მაჯით ვწმენდდი და სადღაც არც ისე შორს აუცილებლად ვლანდავდი რომელიმეს სილუეტს.

 საშიში იყო ამ დროს ძაღლის აშვება. გაიტყუებს ერთი, მერე ხროვა წრეში მოიგდებს და ერთ ლუკმადაც არ ეყოფათო. როცა მგლები იწყებდნენ სულისშემძვრელ მოთქმას, ხანდახან, ჩავრბოდი ეზოში და ბალანაშლილი მეცხვარის დიდ თავს ვეხუტებოდი. მიხაროდა, რომ ცოცხალი იყო, თბილი, და ჩვენ მას არცერთი დამშეული მტაცებლის არჩივად არასდროს გავიმეტებდით.

 გარშემო სულ მთები იყო და არაფერი მთების გარდა. ალბათ, ამიტომ იყვნენ ჩემი მოხუცები სხვანაირები. ყველაფერს სული უდგასო, რაც ღვთის შექმნილიაო. ხესაც, მდინარესაც, ჩიტებსაც, მგლებსაც კიო. ხარიო, უბრალოდ, შინაური საქონელი ნუ გგონია, მაგან შემოგვინახა ერიც და ბერიცო.

 ყავდათ ბოსელში ერთი ცალი. დიდი, წყლიანი, ჭკვიანი და სევდიანი თვალებით. ჩემიანი იყო. ვუყვებოდი ხოლმე რასაც ოდესმე დავუმწუხრებივარ. მისმენდა უსიტყვოდ, ყურადღებით, ერთგულად. არაფერს მეუბნებოდა, მაგრამ, ხშირად ხომ, უბრალოდ მოსმენა უფრო მეტია, ვიდრე ფილოსოფიურ მოძღვრებათა ყველა ვრცელი ციკლი ერთად.

 უსაშველოდ გრძელი ღამეები იცოდა ზამთარმა მთაში. ვისხედით ხოლმე ცეცხლგამოუნელებელ ღუმელთან სამივე, ვსვამდით თავშავას და მატიტელას ჩაის. და მიყვებოდნენ თითქმის დაუჯერებელ ამბებს და მჯეროდა, რომ მზეც თუ ძალიან, ძალიან იშვიათად ანდა, ფართო მასებისთვის უხილავად ამოვიდოდა, ისიც დაუჯერებელი იქნებოდა.

 მე მოსაყოლი არაფერი მქონდა და მეზობლისგან ნათხოვარ გიტარაზე ვუმღეროდი ხოლმე მინორულ ბლუზებს. მოსწონდათ. ან ოსტატურად და ტაქტიანად არ იმჩნევდნენ არმოწონებას. ოხ, როგორ მიყვარდნენ!

 ხანდახან ჩავხსნიდი ხოლმე ჩვენ დიდთავა ძაღლს საყელურს და მივიყოლებდი სასეირნოდ. ერთი მთის კორტოხი ამოირჩიე. ბოლომდე ვერ ავდიოდი, სალოცავია და ქალს სამანს მიღმა გადასვლის უფლება არა აქვსო. ღვთისგანაა დაწესებულიო.

 ღმერთიც ასულა ოდესღაც გოლგოთაზე. ისიც ამისთანა მთა იქნებოდა, ალბათ. ოღონდ, იქ ქალები ბოლომდე მიჰყოლიან, ჯვარცმისას დედამისიც იქვე ყოფილა და ამხნევებდაო. მაგის მერეა დაწესებული, ყველამ ჩვენი გოლგოთა უნდა გავიაროთ და ჯვარს ვეცვათო.

 ჩამოვჯდებოდი ხოლმე პოტენციურ გოლგოთაზე, საწვიმარგადაფარებულ სავარძელივით ლოდზე და ვფიქრობდი, რომ იმ ღმერთმა, ბოლოს ჯვარზე რომ გააკრეს, სულ რაღაც სამი წელი იარა თავის სასიკვდილო გზაზე და რატომ მოვდიოდი მე მას ამდენ ხანს, თითქმის 27 წელი. კარგი, მინუს ის წელიწად-ნახევარი, სანამ ფეხს გამართულად ავიდგამდი.

 კიდევ რამდენ ხანს უნდა მევლო ისე, რომ თითქმის ყველა ნაბიჯს ტკივილი მოჰყოლოდა, რამდენჯერ მომიწევდა კიდევ ძალაგამოცლილს დაცემა და ჯერ წამოდგომის ძალის და მერე წამოდგომის სურვილის არქონის გამო მიწაში პირქვედამხობილს მისავათებამდე ტირილი.

 თუკი მართლა იმავე ღვთის შექმნილი ვიყავი, რომელმაც სული  მთებს და ხეებსაც კი ჩაუდგა, როგორც ჩემი მოხუცები მიმტკიცებდნენ, რატომ არ მკითხა, მინდოდა კი მე დაბადება, თუკი ასეთი მძიმე გზის გავლა გარდაუვალი იქნებოდა?!

 რაში გამოიხატებოდა ჩემი ნების თავისუფლება, თუკი ხშირად, არჩევანი, უბრალოდ არ არსებობდა. ან, სად გადიოდა ზღვარი ჩემსა და იმ გარესამყაროს შორის, რომელიც არც მისგან დამოუკიდებლად ყოფის შესაძლებლობას მაძლევდა და არც მიშვებდა მასში.

 დაფარფატებდნენ კითხვები თოვლის ფიფქებივით. დაეშვებოდნენ ნისლები დაბლა. ივსებოდა ჰაერი ხეების, ლოდების, მთების სულებით და უნებურად, წყდებოდა დროის ათვლა, ვიყავით ეს ყველაფერი სულ რაღაც ერთი და სულ რაღაც ერთი მე ვიტევდი ამ ყველაფერს.

 მერე გაზაფხული მოვიდა, ჩამოიშალა ყველა ზვავი, ადიდდა აქაურობის ყველაზე წყალუხვი მდინარე, წვიმაში გავდიოდი ხოლმე ხრამიანი ფერდობის პირას და ჩავცქეროდი უცნაური სურვილით, – გავყოლოდი ამ პირქუშ დინებას ყველგან, სადაც ის წავიდოდა.

 აღარ დავლოდებივარ დეკების აყვავებას. უკანა გზაზე სქელი ჯემპრების ნაცვლად რამდენიმე თავი მოუხდელი ყველი, გამხმარი ველური პიტნა და რამდენიმე მომატებული კილოგრამი მიმქონდა.

 ქალაქში ალუბლების და ნუშების ყვავილობის პერიოდი იყო. გამოვაღე ჩემი სხვენის ყველა ფანჯარა, თაგვის სოროსხელა აივანზე გამავალი კარი და მზის ჩასვლისას, როცა მსუბუქი ნიავი ფარდებს ოდნავ არხევდა, ვიფიქრე, რომ კარგი იქნებოდა, კნუტი მყოლოდა.

მთელი ღამე მიღრღნიდა ტვინს და ტახიკარდიამდე მაფორიაქებდა მუდმივ თანმდევი და ერთ შეხედვით, თანაარსებული გაუცხოების შეგრძნება. მე ისევ უცხო და უსარგებლო ვიყავი სამყაროსთვის და სამყაროც ისევ უცხო და უსარგებლო იყო ჩემთვის. მე ისევ დაბლა ვეგდე, ამჯერად ბალიშში თავჩარგობილი და წამოდგომის ძალა და სურვილი ისევ არ მქონდა. მეორე დილას მზე აღარ ამოვიდა.

 მე კრავაი ვიყავი. სინამდვილეში, ოცდაშვიდი წლის წინ მშობლებმა სულ სხვა სახელი დამარქვეს. კრავაი კი ის სახელი იყო, ჩემი იმ ქერა და ცისფერთვალება გოგოსთვის რომ უნდა დამერქვა, რომელიც იქნებოდა ჩემი ლოგიკური გაგრძელება და რომელიც აღარასდროს მეყოლებოდა.

 მე კრავაი ვიყავი და ამ დილას გარდავიცვალე. როგორც ჩანს, სული მართლა მქონია. სული, რომელიც, არ ვიცი, საიდან მოვიდა და არც ის ვიცი ეხლა საით აპირებს წასვლას. მაგრამ ზუსტად ვიცი, რომ არ ჩაყვება თან ჩემსავე სხეულს, რომელსაც სამი დღის მერე საგვარეულო სასაფლაოზე მიაბარებენ მიწას.

მე კრავაი ვიყავი, რომელსაც იასამნები უყვარდა. და თუ იმ სამყაროში, სადაც არსებობას გავაგრძელებ, ისევ კრავაიდ დავრჩები, აუცილებლად დავრგავ ბევრ იასამანს სახლის წინ, პატარა ეზოში და თუ ამ სამყაროში მაინც არ იქნება ზღვარი სურვილებსა და შესაძლებლობებს შორის, აუცილებლად ვიყოლიებ ქერა და ცისფერთვალება, ან, თუნდაც, არაქერა და არაცისფერთვალება გოგოს, რომელსაც, აუცილებლად, თავიდანვე კრავაი ერქმევა.

მომავალი ფსიქოთერაპევტის ჩანაწერებიდან..

ჩვენ, ყველანი, ბავშვობიდან მოვდივართ. ოღონდ, ბავშვი გაჩნდა ჯერ თუ მშობელი, გუგლმაც არ იცის. ასე რომ, სულ თავიდან ვინ დაიწყო სტერეოტიპების შექმნა, ძნელი სათქმელია.

ფაქტი კია, სულ, სულ ჩვილობიდან როგორ გვისაზღვრავენ უფროსები მომავალს: სკოლას რომ დაამთავრებ, უნივერსიტეტში უნდა ჩააბარო და ოჯახი შექმნა; უნდა იყოლიო შვილი, რომ სიბერეში პატრონი გყავდეს; პროფესორების ოჯახია და სულ მენტალური ჩამორჩენილობა რომ გქონდეს, შენც პროფესორი უნდა გამოხვიდე; თუ მამა პომიდორს არ ჭამს, ბიჭი რაზბორკებში უნდა აღიზარდოს; თუ ძმა რაზბორკებზე აღიზარდა, ორი თავი თუ არ გაქვს, მის დას როგორ უნდა შეხედო და ასე უსასრულოდ…

(ერთერთი) აუცილებელი მოთხოვნაა, გყავდეს შვილი. გინდა, არ გინდა, მზად ხარ, არამზადა ხარ, სძინავს შენში პედაგოგს თუ არა, არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარია, ახალშექმნილ ოჯახში შვილი მალე დაიდოს, ეჭვები რო არ გამოიწვიოს სამეზობლო-სანათესაოში.

ჩემი ობივაწელური გაგებით, შვილი ორი ადამიანის, სიყვარულით ან მინიმუმ, გააზრებით შექმნილი საერთო პროექტი მაინც უნდა იყოს და არა – ვალდებულება ან მოვალეობა.

თორემ ადამიანის ცხოვრებაში, ყველაზე მნიშნელოვანი პერიოდი, ჩვილობისა და ყრმობისა, როცა ის იმ პიროვნებად ყალიბდება, რომელმაც შემდგომში საზოგადოება უნდა შექმნას, შესაძლოა, არა მისი აღზრდის, არამედ დეგრადირების პერიოდად იქცეს.

ჯერ ძალიან შორია ჩემ გაპროფესიონალფსიქოთერაპევტებამდე(!), მაგრამ განა რა სპეციალური განათლება უნდა სჭირდებოდეს იმის ცოდნას, რომ 2-3 წლის სიფრიფანა, ფეხზე ახალგავლილი სათუთი ბავშვი ფეხით არ უნდა ჩამოვკიდოთ, ფანქრით კედელს თუ დაჯღაპნის, საჭმელს თუ დაიწუწებს, უმცროს ძმაზე თუ ეჭვიანობს, უმიზეზოდ(!) თუ ტირის მთელი ღამე, ჭურჭელს თუ ამსხვრევს და ა. შ.

რომ, არ უნდა ჩავუნერგოთ საკუთარი თავის უმნიშვნელოობა და უსარგებლობა, ან სხვების სიძულვილი. რომ მაშინ, როცა ის ყველაზე მეტად თქვენგან უპირობო სიყვარულს საჭიროებს, თქვენ თქვენ თავსაც არ უტყდებოდეთ, – თუ ასე აუცილებელი იყო, გერჩივნათ, პირდაპირ გაზრდილი შვილი გყოლოდათ..

რომ ბავშვი ბავშვია და ერთოთახიან ბინაში, როცა თქვენ საღამოს დივანზე მყუდროდ მოკალათება და ფეხბურთის ყურება გინდათ, თქვენ შვილს, უბრალოდ, არ შეუძლია, მინიმუმ 90 წუთი უსიტყვოდ და გაუნძრევლად ჯდომა..

რომ ბავშვი ისევდაისევ, ბავშვია, სრულიად ქვეცნობიერი არსება და ის გაცილებით უკეთ გრძნობს იმას, რასაც თქვენ მის მიმართ გრძნობთ, ვიდრე ვერბალურად გამოხატულისა.

ან ის, რომ, ის სამყაროს ცენტრია და კოსმოსი მის გარშემო ტრიალებს; რომ, ოღონდ არ იტიროს და ვარდისფერ სპილოს ჩამოუყვანთ დუბაიდან; რომ თუ ის მეტ-ნაკლებად აგრესიულია, მუშტი-კრივით არ უნდა ჩაუხშოთ ეს აგრესია.. და კიდევ სხვა მრავალი..

და ამ ყველაფრის მერე, რა გასაკვირია, არაჯანსაღი საზოგადოება თუ ვიქნებით.

როგორც წესი, ჩვენ გვასწავლიან უკვე გამზადებულ, ათასგზის აპრობირებულ სწორ აზრებს, მაგრამ არ გვასწავლიან სწორად აზროვნებას. მერე, ჩვენც ვიზრდებით და ჩვენ აღსაზრდლებსაც დაღეჭილ ლუკმებს ვატენით პირში. შვილებს ღეჭვისთვის ყბების დასაღლელად როგორ გავიმეტებთ..

და იქნებ, მანამ, სანამ შვილების აღზრდას მივყოფდეთ ხელს, ჯერ დამწყები მშობლების სპეციალური საგანმანათლებლო დაწესებულებების შექმნისთვის გვეზრუნა?

მართალია, თავმოყვარე ქართველ ბებიაზე უკეთესად, განა ვინ იცის, როგორ აღაზრდევინოს შვილს შვილიშვილი, მაგრამ, იქნებ მაინც ღირდეს დაფიქრებად..

დედა რო მყოლოდა…

იგულისხმება, მყავდა (არც კომბოსტოში ვარ ნაპოვნი, არც წეროს მოვუყვანივარ)…

… კიდევ რო მყოლოდა, ახლაც…

დილაობით, მაღვიძარას დარეკვამდე, გამაღვიძებდა შუბლზე კოცნა და გლუვი კანის შეხება ლოყაზე..

დასვენების დღეების დილაობით, გაღვიძების მერე, ალბათ, ერთად დავსხდებოდით საერთო ოთახში, ტელევიზორი თავისთვის იზუზუნებდა, ჩვენ დავლევდით ფინჯან ყავას, მივატანდით კარაქიან პურს, შოკოლადს და სიმინდის ფქვილის მშრალ ნამცხვრებს.. და ვიჭორავებდით 🙂

დედა რო მყოლოდა, მე კიდევ ერთი მზე მეყოლებოდა.

დედა რო მყოლოდა, ყოველთვის, როცა თავს ქარიშხლიან ზღვაში ჩაშვებულ ქაღალდის გემად ვიგრძნობდი, მეცოდინებოდა, რომ სადღაც არსებობს საიმედო ნავსაყუდელი.

ან იქნებ, ნავსაყუდელზე მეტიც, – ღმერთი, რომელიც თავსაც კი გაწირავდა, ის ქარიშხლები რო აერიდებინა ჩემთვის.

დედა რო მყოლოდა, ჩვენ ალბათ ხანდახან ვიკამათებდით, ვიჩხუბებდით (ბოლო-ბოლო, ადამიანები ვიქნებოდით და..) და ჩვენი გაბუტვა გაგრძელდებოდა ჩემი პირველივე სახლიდან გასვლამდე: წლების მანძილზე, მასთან დაუმშვიდობებლად მეზობელთანაც კი არ გავსულვარ ორი თავი ხახვის სათხოვნელად.

როცა მე და დედა ვიჩხუბებდით ან ვიკამათებდით, ალბათ, გავიხსენებდი ხოლმე იმ დროს, როცა ის ავად იყო და იმას, როგორ მეშინოდა მისი დაკარგვის. მერე ალბათ ტირილით მოვუბოდიშებდი და ისიც იტირებდა (ცრემლუხვობისკენ მიდრეკილება მისგან გამომყვა).

დედა რო მყოლოდა, ჩვენ გვექნებოდა საერთო გარდერობი და მე ვიამაყებდი, როცა ის ჩემ მაისურებსა და სარაფნებში თავისუფლად გამოწყობოდა, მე კი არ შევარჩენდი არცერთ ახალ აქსესუარს, თვალებში შევხედავდი და თავხედურად განვუცხადებდი, რომ ძალიან ახალგაზრდულია და მას აღარ შეეფერება.

დედა რო მყოლოდა, ჩვენ ხანდახან ერთად ვივლიდით სტუმრად მის მეგობრებთან და მე ვიამაყებდი, რომ ძალიან ახალგაზრდა და ლამაზი ქალის შვილი ვარ. ტრანსპორტში გადავიხდიდი მგზავრობის საფასურს და ისიც იამაყებდა, – გოგო მომესწროო.

დედა რო მყოლოდა, ის არასოდეს დაიწუნებდა ჩემ ყველაზე წარუმატებელ კულინარიულ ექსპერიმენტსაც კი, თუნდაც იმიტომ, რომ, ჩემ აყვირებას, ისევ რამდენიმე აბი ომეპრაზოლის გადაყლაპვა აჯობებდა.

დედა რო მყოლოდა, ზაფხულობით ისევ წამათრევდა ხვეწნა-მუდარით სოფელში, ჩამოკრეფდა ალუბალს და მერე საშინლად შემრცხვებოდა დიდუბიდან ვაგზლამდე ვედროებით მგზავრობის.

დედა რო მყოლოდა, მაინც ვერ მიპასუხებდა ვერასდროს, რატო გამომყვა მისი თმა და მამას თვალის ფერი, როცა მე მამას კულულა თმასა და დედას მწვანე თვალებზე ვოცნებობდი.

დედა რო მყოლოდა, მე გავუხსნიდი ფეისბუქის ანგარიშს. რამდენიმეთვიანი წვალების მერე, ის დამოუკიდებლად შეძლებდა სოციალურ ქსელში ნავიგირებას და ყველა ფოტოზე წამიწერდა, რომ ძალიან ვუყვარვარ, ულამაზესი და უჭკვიანესი ვარ. მერე, გააზიარებდა ამ ფოტოებს თავის კედელზე, არიქა, ნახეთ, რა მაგარი შვილი მყავსო.

დედა რო მყოლოდა, ჩემი მეგობრები ხშირად ივლიდნენ ჩემთან და ისიც ფარული სიხარულით უსაყვედურებდა, თქვენი გათამამებულია ეს ქალბატონიო.

დედა რო მყოლოდა, ყოველთვის თვალზე ცრემლმომდგარი წაიკითხავდა ჩემ ნაჯღაპნებს და ჩემსავით დაიჯერებდა, რომ წერა ნამდვილად ჩემი საქმეა. გადმოიწერდა ყველაფერს ბლოკნოტში და ჩანთით მუდამ თან ატარებდა.

უსასრულოდ შეიძლებოდა, ამ ვარაუდების გაგრძელება. ასე მგონია, ყველაფერი სხვანაირად იქნებოდა, დედა რო მყოლოდა. ანდა, როგორ შეიძლება, არ იყოს ყველაფერი სხვანაირი, როცა ორი მზე გყავს.

ძალიან ცოტა ყოფილა 22 წელი დედასთან და უსაშველოდ ბევრი, – 4 წელი მის გარეშე. ასეა თუ ისე, ის ერთადერთია, ვინც ტკივილამდე მენატრება. იქნებ დაუჯერებელია, მაგრამ დედასთან დაკავშირებული, ტკივილიც კი არაა აუტანელი. მე ის დღეს მეტად მიყვარს, ვიდრე 4 წლის წინ. ალბათ ესაა სიყვარული, ამ სიტყვის ყველაზე ჩემეული გაგებით 🙂

უბრალოდ, ავდექი და წამოვედი

..მოგვიანებით, როცა არაერთხელ მომიწია ახსნა-განმარტების კეთება, თუ რატომ მოვიქეცი ასე (სულელურად), არაერთხელვე ვაღიარე, ასე დაუფიქრებლად მეგობართან ერთად მყუდრო კაფეში დაჯდომა, ფეხის ფეხზე გადადება, ფინჯანი ყავის დალევა და ჭორაობაც კი არ გადამიწყვეტია.

მაშინ კი, 3 იანვარს, შუადღის დაახლოებით 4 საათზე, ყოველგვარი დაფიქრებისა და ნერწყვის ჩასაყლაპად ან ჩასასუნთქად გასაკეთებელი პაუზის გარეშე, უბრალოდ ვუთხარი, რომ წავიდოდი.

ხოდა, ავდექი და წავედი. ერთი უზარმაზარი რუკზაკით, ხელჩანთით, სქელ კაშნეში ჩაღუნღულებული მივადექი იმ მთებს, რომლებიც პირველად ზუსტად 21 წლის წინ ვნახე, მაშინ, როცა 5 წლის ასაკში ბებიამ თავისთან წამიყვანა დასასვენებლად.

…კობი-გუდაურის უღელტეხილის გადავლის მერე, ავტობუსი ვეძის მინერალურ წყლებთან გაჩერდა. სხვა მგზავრებთან ერთად ბებიაც ჩავიდა წყლის ასაღებად და მძღოლმა ძრავა რომ ჩართო და წასასვლელად მოემზადა, ჯერ კიდევ არ იყო ამოსული.

მე ტირილი დავიწყე, ამ უზარმაზარ მთებში უეჭველად დაკარგვა მემუქრებოდა მის გარეშე: ვეღარასდროს ვნახავდი დედას, დებს, პაპას, რეზიკოს (რბილ, რეზინის კურდღელს) და ნანას (რეზინისავე კატას), ვეღარ შევჭამდი ვაფლიან შოკოლადებს.. მოკლედ, თუკი ავტობუსი ბებიას გარეშე წავიდოდი, მე მოვკვდებოდი!

სანამ გვერდით მსხდომი ფუმფულა ქალები მამშვიდებდნენ, ბებია ამოვიდა და მთელი ჩვენი ურთიერთობის მანძილზე ასეთი სიყვარული არასდროს მიგრძვნია მისდამი 🙂

მერე, მგზავრობის დასრულებამდე, მის მკლავს აღარც მოვცილებივარ.

ალბათ, 6 წლის ვიქნებოდი, პირველად ნამდვილი, ცოცხალი ცხენები რომ ვნახე, შავი და ყავისფერი. რათქმაუნდა, ხევში. ჩემმა ფანტაზიორმა გონებამ ისინი ლურჯ და წითელ, მფრინავ რაშებად აღიქვა და მერე კლასელებთან და მეზობლებთან დიდხანს მქონდა სატრაბახოდ.

იმ ღრმა ბავშობის მერე, წლები გავიდა იქაურობის გარეშე. მერე, უკვე დიდი გოგოები რომ ვიყავით და დამოუკიდებლადაც გვიშვებდნენ მშობლები დასასვენებლად, ჩემ ცხოვრებაში სიონ-გარბანის არდადეგები შემოვიდა, როგორც მეგობრის სოფელი, მთა, სუფთა ჰაერი, განტვირთვა და მოკლედ, ყველანაირად კარგი დასასვენებელი ადგილი მოზარდებისთვის 🙂

სიონის მე-12 საუკუნის ციხის წინ თითქმის ყოველ დილა ავდიოდი, ისე ადრე, როცა ყველას ეძინა. ვჯდებოდი ციხის ძირში და დაუღალავად გავყურებდი მთის ფერდობზე შეფენილ სოფლებს, თერგს, ქაბარჯინას..

ღამეც ავდიოდი, ვწვებოდი გულაღმა, ცაზე უამრავზე უამრავი ვარსკვლავი იყო და ყოველი მომდევნო ვარსკვლავის ჩამოვარდნაზე, ვოცნებობდი, არასოდეს წავსულიყავი აქედან.

რათქმაუნდა, ამას მარტო ვარსკვლავების და მთების სიყვარული არ მაოცნებებდა. ჩვეულებრივი სიყვარულიც, – აი ისეთი, ქარაფშუტა მოზარდებს რომ ახასიათებთ, რომ ჰგონიათ, მთელი ცხოვრება გაჰყვებათ და ცხოვრების დასასრულად სულაც არ მოისაზრებენ მომდევნო რამდენიმე თვეს 🙂

პირველად, ხელი და გულიც აქ მთხოვეს. და მე არ დავთანხმდი. იმიტომ, რომ მომერიდა 🙂

კიდევ წლების მერე, დედას გარდაცვალებიდან რამდენიმე თვის მერე, ჩემმა უფროსმა მეგობარმა, შაბათის ერთ შემოდგომის მზიან, მშვიდ შუადღეს, მცხეთა-თბილისის ტრასაზე მოატრიალა მანქანა და დარიალის სანახავად წამიყვანა. იცოდა, ხევი ყოველგვარ სტიმულატორზე უკეთ იმოქმედებდა ჩემ გუნება-განწყობილებაზე.

დარიალის ახალაშენებულ მონასტერში, მადლობის ნიშნად, მეგობრისთვის, რაიმეს ყიდვა მინდოდა სამახსოვროდ. მაგრამ, რადგან საფულე მანქანაში იყო, ჯიბეში მხოლოდ რკინის 2-ლარიანი მეგდო, ხატები კი უფრო ძვირი ღირდა, უხერხულად ვწრიალებდი სასანთლესთან. იქვე მჯდომ ბერს გაეღიმა, სახელი მკითხა და მერე ერთერთი ხატი აიღო და მაჩუქა.

მერე გამომელაპარაკა ჩემი შავი (აშკარად მგლოვიარე) სამოსის გამო და ის საუბარი, ზუსტად მაშინ, როცა ყველაფერი არეულ-დარეული იყო და ცხოვრება დამთავრებული მეგონა, აღმოჩნდა იმგვარი, როგორებიც თითებზე ჩამოსათვლელად თუ გვიწევს მთელი არსებობის მანძილზე, მაგრამ მთელ არსებობას კი განაპირობებენ ხოლმე.

კიდევ ერთი წლის მერე (ანუ, შარშან), მეგობართან ერთად არაერთი მძაფრი ქრონიკების დღე გავატარე ხევს. და საერთოდ, ჩემი და ხევის ურთიერთობა იმდენ მოგონებას ითვლის, ისევდაისევ, სქელტანიანი წიგნი თუ დაიტევს. და არა, ბლოგის რამდენიმე ფარატინა ფურცელი..

… და რა გასაკვირია, იმ ნაცრისფერი 3 იანვრის შუადღეს, ასე დაუფიქრებლად, ამოუსუნთქავ, ნერწყვჩაუყლაპავად რომ დავთანხმდი. ავდექი და წამოვედი.

ჩემი აქ ყოფნის დაახლოებით 3 თვის მანძილზე, თითოეული, ყველაზე უმოქმედო დღეც კი, იმდენი შეგრძნებებითა და განცდებითაა გაძეძგილი, სხვაგან, სხვა დროსა და სიტუაციაში, ალბათ წლები რომ ვიმყოფინებდი.

სიძნელეები? ოხრად, თავზე საყრელად, მუქთად. იმ ვარსკვლავებზე მეტია, აქ რო იცის, მომწენდილ ციან ღამეობით.

და მაინც.. ერთ მშვენიერ დღეს, როცა ისევ ავდგები, უკან ჩავალაგებ ჩემ რუკზაკს და ხელჩანთას, აცრემლებული მოვავლებ თვალს დარიალს, მყინვარს, გერგეტს, თერგს, ფანშეტს, ყუროს, არშას, სიონს, გარბანს, მერე კობს და მერე გადმოვალ უღელტეხილზე..

მჯერა, რომ როდისმე ისევ დავბრუნდები.. ანდა, იქნებ, არც დავბრუნდე 🙂 ყოველ შემთხვევაში, ახლა უკვე ვიცი, რა არის სიყვარული. ამისგან ნამდვილად შეიძლება მოკვდეს კაცი.

ჩახუტებით გადადის სითბო და სიყვარული

ჩემი და დედას ჩახუტებების ქრონიკა ალბათ ჯერ კიდევ სამშობიარო ბლოკში ან პალატაში დაიწყო, სადაც ვარდისფერი ხორცის მუთაქა პირველად მიმიყვანეს მასთან, ერთმანეთის გასაცნობად.

მე იმთავითვე დიდად ჩამოუყალიბებელი და გაუგებარი ვინმე ვიყავი, ამიტომ, საწყის ეტაპზე დედას მოუწია აქტიურობა. მეხუტებოდა ყოველთვის, როცა მეძინებოდა, როცა ჩაბჟირებამდე გავკიოდი უმისამართოდ, როცა მშიოდა, როცა, თვითონაც არ ვიცოდი, რა მინდოდა…

ან უბრალოდ, როცა არც მშიოდა, არც გავკიოდი და არც მეძინებოდა. მაგრამ მეხუტებოდა მაინც. იმიტომ, რომ, დედა იყო და საკუთარ თავზე მეტად ვუყვარდი ეს თმაგაქუცული, ძირმაგარებიანი და ალალად რომ ვთქვათ, დიდად შეუხედავი მობავშვო სუბიექტი.

მერე, ნელნელა, ჭკუაში რომ ჩავვარდი და მეხსიერებაც მეტ-ნაკლებად განიმივითარდა, მეც ვისწავლე ჩახუტება: დედამიწის ზურგზე, ვერცერთ ციხე-სიმაგრეში, მუზარადებიანი რაინდების გარემოცვაში ვერ იგრძნობს ალბათ თავს ისე დაცულად ვერცერთი სულიერი, როგორც წიწილა კრუხის ფრთებქვეშ.

ვეხუტებოდი, როგორც წიწილა და არავის და აღარაფრის მეშინოდა ქვეყანაზე. ღამე მარტო დარჩენის მაშინ კი არა, ახლაც ისტერიულად მეშინია. და არ ვიძინებდი, თუ დედას ხელი არ მქონდა ჩაღუჯული ორივე ხელით.

და ბუნდოვნად მახსოვს, თითქმის ჩაძინებულს, როგორ მაცლიდა ლოყიდან ხელს ფრთხილად, მე ვხვდებოდი, მაგრამ გაპროტესტების თავი უკვე აღარ მქონდა, ის მიკეცავდა საბანს საგულდაგულოდ, მკოცნიდა ნიკოფსიიდან დარუბანამდე გადაჭიმულ შუბლზე და ფეხაკრეფით გადიოდა ოთახიდან.

მერე, კიდევ გადიოდა დრო, მე დიდი გოგო ვიყავი და მრცხვენოდა ჩახუტების. თუმცა, როცა ცუდად ვიყავი, ფეხებზე ვიკიდებდი დიდობას და კალთაშიც უნამუსოდ ვუხტებოდი და მის მკერდშიც უნამუსოდ ვქვითქვითებდი ცრემლების დაშრობამდე.

მაგრამ ჩვენი ნამდვილი ჩახუტებები კიდევ მერე დაიწყო, თითქმის ბოლოს, მის გარდაცვალებამდე რამდენიმე თვით ადრე.

აი, იმის მერე, თამუნა ექიმმა თვალი რომ ვეღარ გამისწორა და მიკიბ-მოკიბულად დაიწყო იმის ახსნა, რომ ‘.. არა, ეს პროცესი შეიძლება წლობით გაგრძელდეს და მედიცინაში ისეც მომხდარა, რომ ყველაზე განწირული პაციენტები გამომჯობინებულან..’

მერე მოვდიოდი მთიდან დაგორებული თოვლის ზვინივით ონკოლოგიურის ურემონტო და საფეხურებაცვენილ კიბეებზე. ქვეყანაზე, ძალა არ იყო ჩემი შემჩერებელი და ვბღაოდი ისე, როგორც ცხოვრებაში იშვიათად შეიძლება იტირო ადამიანმა 🙂

აი, მაგ დღიდან მარტო ჩვენმა ჩახუტებებმა კი არა, საერთოდ, საერთოდ ყველაფერმა სხვა სახე და აზრი შეიძინა ჩემ გარშემო. და ჩახუტებისასაც, ვეხუტებოდი არა ერთჯერადად სითბოს გამოსახატად, არამედ, მთელი მის გარეშე გასატარებელი ცხოვრების მარაგის დასაგროვებლადაც..

ვეხუტებოდი უსაშველოდ გამხდარ, გაცრეცილ, სიფრიფანა სხეულზე და ვგრძნობდი მისი გულის ფეთქვას, ისე, როგორც საკუთარს. ვეხუტებოდი და კბილს კბილზე ისე ვაჭერდი, დღედმდე მიკვირს, როგორ არ ჩამეფშვნა რომელიმე 🙂

და მერე, მისი სულ ბოლო წუთები როცა დადგა, ჩემი 26 წლის მანძილზე, თუკი რაღაც მიღირს გასახსენებლად და ღირებულად, სწორედ ის, რომ მის გვერდით ვიყავი, ის კი ჩემთან იყო და თავსაც მეტნაკლებად მაინც ალბათ ისე გრძნობდა, როგორც წიწილა კრუხის ფრთებქვეშ. და ასე ჩახუტებული გავაცილე თავის დიდ გზაზე 🙂

და სწორედ ამეების და უფრო მეტად, იმეების გამო, რაც აქ არ დამიწერია, ხანდახან, როცა ფანტაზიას გასაქანს ვაძლევ და ვფიქრობ, რა იქნებოდა ის ერთადერთი სურვილი, რასაც გამოვარჩევდი ყველა სხვისგან და დავაყენებდი ყოველგვარ სხვა მატერიალური და მორალურ მოთხოვნილებაზე მაღლა, უკონკურენტოდ ეგაა, – დედასთან ჩახუტება.

ალბათ იქნებიან გარშემო ადამიანები, რომლებიც სკეპტიკურად და ცინიკურად გამკილავდნენ, დამაბრალებდნენ მანიპულატორობას, მამაძაღლობას და ათას ჯანდაბას. და მე არ გამიკვირდებოდა, – ადამიანების ღირებულებები ისევე განსხვავდება ერთმანეთისგან, როგორც თავად ადამიანები.

დაე, იყოს თქვენთვის ძვირფასი ის, რაც თქვენ გაგიხარდებათ. მაგრამ თუკი ცხოვრებაში ერთხელ მაინც ჩახუტებიხართ დედას ისე, როგორც ჩვენ ვეხუტებოდით ერთმანეთს და მერე, თუკი თქვენ ცხოვრებაში დადგებოდა დრო, როცა ამის საშუალება აღარ გექნებოდათ, დამიჯერეთ, თქვენც ჩემსავით ბანალურად, ყოველგვარ ლამობორგინებსა და სრა-სასახლეებზე მაღლა სწორედ ასეთ ჩახუტებას დააყენებდით და სხვა ვერაფერს 🙂

დაასათაურეთ სურვილისამებრ ^_^

ადრეც არაერთხელ შემინიშნავს, თუ რა ძნელია მარიამ ელიაშვილობა. იმდენად ძნელი, რომ ხანდახან ყოფას მოგაძულებს ადამიანს. მაგრამ, იმავდროულად, იმდენად სასიამოვნო, საინტერესო, მოულოდნელობებით აღსავსე, მიდიხარ წინ და ბოლო არ უჩანს ახალ-ახალ აღმოჩენებს, განცდებსა და ემოციებს..

თუმცა, მარიამ ელიაშვილობა რა შუაშია, როცა, ზოგადად, ადამიანობაა ეგეთი : ) 

თუ სამეფო შესამოსელს წყლიან სათლში დავასველებთ და პოლის ჯოხზე წამოვაცვამთ, ის ჩვეულებრივი ტილო გახდება. ერთი და იგივე პროდუქტებისგანაც, შეგვიძლია ბატონის საკადრისი სადილიც მოვამზადოთ და რომელიმე პოლიტიკოსსაც დავუშინოთ, წინასაარჩევნო აგიტაციის დროს, თვალში ნაცრის მორიგი დოზის შეყრის საფასურად. 

ხოდა, ეს ყბადაღებული ცხოვრებაც ეგაა, – რესურსები თავზესაყრელადაა (ერთი ცხოვრება არც კი გეყოფა მათ ასათვისებლად) და მხოლოდ და მხოლოდ შენზეა დამოკიდებული, როგორ გამოიყენებ მათ. 

მე ის გოგო ვარ, მილიონი საუკუნე როა, სქელტანიანი წიგნების წერას რო ცდილობს და დღემდე ერთსაც ვერ მოაბა თავი. 

არა, მე ის გოგო აღარ ვარ (ციკლიდან, ‘მე ის თამრო აღარა ვარ’). მე ის გოგო ვიყავი. 

რა საჭიროა მელნით თითების დათხვრა, ღამეების თევა თაბახის ფურცლების გროვაში, გამომცემლობებსა და სტამბებში სირბილი ან რეალიზატორებისთვის ხვეწნა, როცა თავად ადამიანი ხარ ორ ფეხზე მოსიარულე ცოცხალი წიგნი?! 

ჩემი ბავშვობისდროინდელი მტკიცე დაკვირვების შედეგია, – სულაც არაა საჭირო ბესტსელერობა იმისთვის, რათა საინტერესო წიგნი იყო. 

თვეზე მეტია, რაც თბილისი-სართიჭალა ჩემი ყველაზე გავრცელებული მარშრუტი გახდა. და ყოველი მგზავრობისას მარტყოფის გადასახვევთან გავლისას ისეთი მოგონებები მახსენებდნენ თავს, ამ დილას სულ რომ ტაიფუნი და ქარბორბალა ყოფილიყო, პეპისა არ იყოს, უბრალო წვიმის გამო ოცნების ახდენაზე რომ მეთქვა უარი, ჩემ თავს ვერ ვაპატიებდი. 

ხოდა, ასე, ყოველმხრივ ყველასგან უარყოფილმა, ჩავიცვი ჩემი ლურჯი კოლჰოტი, ლურჯი ლაბადა, მოლურჯო ფეხსაცმელები, კიდევ რაღაცები, უზარმაზარი შარფი შემოვიხვიე, ჯიბეებში ხელები ჩავილაგე და ბოლომდე ხმააწეული ყურსასმენებით გავერიდე სამყაროს. 

ყოფილხართ როდისმე აკრიანის მთაზე შემოდგომით? ხოდა, თუ არ ყოფილხართ, თავს დავდებ, მინიმუმ, ერთით ნაკლები სასწაული გაქვთ ნანახი. 

ვრცელ მთის კალთებზე შეფენილი შერეული, წიწვოვან-ფოთლოვანი ტყე, არყის, ნაძვის, მუხის, ფიჭვის, ნეკერჩხლის, თხილის, ჩემთვის უცნობი ბუჩქოვანი მცენარეების ერთდროული შეფერვა ისეთი სულის შეძვრამდე საოცარი ფერებით, რომ წამიერად შეიძლება გულიც კი გაგიჩერდეს..

აკრიანის მთაზე ღვთაების მამათა მონასტერია, რომელთანაც წლების ახლო და თბილი ურთიერთობები მაკავშირებს. და ამიტომ, ყოველთვის, როცა იქ მივდივარ, განსაკუთრებული მშობლიური  გრძნობები მეუფლება. ყველაზე ტკბილი და სასიამოვნოდ გასავლელი ხო სწორედ ის გზა მგონია, რომელიც შინ გვაბრუნებს : )  

ასვლიდან რამდენიმე საათის მერე ამოვარდა  საშინელი ქარი და სულ მალე ნისლი და ღრუბლებიც ჩამოწვა გარშემო. ციოდა ისე, რომ ერთ წყვილ ღუნღულა წინდებსა და შალში მთელ სამეფოს გავცვლიდი, რო მქონოდა. 

უკანა გზაზე დაშვებისას წვიმაც დაიწყო. ძალიან წვრილად და ხშირად ცრიდა. რამდენიმე წუთის ამბავი იყო ჩემი თავეხიანად დასველება, ამაოდ ვცდილობდი, უზარმაზარი კაშნეს ქვეშ აღმომეჩინა საიმედო თავშესაფარი. მოვდიოდი მუხლებამდე წითელ-ყვითელ ფოთლებში და თავზეც ფოთლები მეყრებოდა, სველი ფოთლები..

1 კმ-ც კი არ მქონდა გავლილი, თბილისისკენ მომავალი მანქანა რომ წამომეწია. ალბათ, ბევრი ჩემი ღირსეული ნაცნობი ზედაც არ შემომხედავდა და ჩემთან ყოველგვარ ნაცნობობას უარყოფდა, იმდენად პატარა, გაწუწული და საცოდავი ვიყავი.

თუმცა, უნდა ვაღიარო, მე ასეთი საცოდავი უფრო მიყვარს ხოლმე ჩემი თავი. როგორც ჩანს, მანქანაში მსხდომების გემოვნება ჩემსას დაემთხვა და თბილისში შემოსვლისას უკვე გულშიც ადამიანური სითბო მქონდა ჩაღვრილი და ფეხებშიც.

ახლა, როცა ჩემ თბილ სახლში მდუღარე ლიმონიან ჩაის ვეძალები პროფილაქტიკის მიზნით, ვტკბები იმის შეგნებით, რომ ადამიანი ვარ, – ორ ფეხზე მოსიარულე ცოცხალი წიგნი; 

ადამიანი, რომელსაც თხელი, მაგრამ საინტერესო ფერის თმა და ჩემი აზრით, ძალიან ლამაზი თვალები აქვს; 

ადამიანი, რომელიც, ხანდახან ძალიანაც აუტანელია, მაგრამ საბოლოო ჯამში, გადასაგდები მაინც არაა;

ადამიანი, რომელსაც მეგობრები თვალსა და ხელს შუა, სამძიმარივით ხელის ჩამორთმევითა და სახეზე გაურკვეველი, დაბნეული, უხერხული  ღიმილით ისე უბოდიშოდ ტოვებენ;

ადამიანი, რომლისთვისაც ყოფნას მაშინ აქვს აზრი, როცა სიყვარულს იღებს და გასცემს. და ამის გამო პატარა მუღანლოელი შავტუხა ბავშვები უბრალო მოსწავლეებად კი არა, მხსნელებად მოევლინნენ : )

ადამიანი, რომელსაც დასაწერი კიდევ ბევრი აქვს და დაწერს კიდეც. დაწერს მანამ, სანამ გვერდით ერთი ადამიანი მაინც ეყოლება, ადამიანი, რომელიც თავის მხრივ, თავისი თავისთვის წიგნი იქნება, სხვა წიგნისთვის კი მკითხველი..

და ა. შ. და ა. შ. : )

წერილი პაპას

რაღაცნაირად, ნეკროლოგისებური დასაწყისია, – აი, უკვე 4 წელი გავიდა, რაც შენ წახვედი. ამ ოთხ წელში იმდენი რაღაც მოხდა, მოსმენა რომც შეგეძლოს, თავადაც გამიჭირდებოდა ყველაფრის გახსენება. მაგრამ ახლა, შუაღამისას, ჩემი სახლიდან სადღაც გადაკარგულში გადმოხვეწილს, თბილ სამზარეულოში (საძინებელზე პატარაა და უფრო ადვილი გასათბობია) რომ ვზივარ, ისე უსაშველოდ მომენატრე, ორიოდე სიტყვა რომ არ მომეწერა, ჩემ ძალებს აღემატებოდა.

ჩვენი პაპა-შვილიშვილური ურთიერთობის 26 წლის წინანდელი დასაწყისი შენ უკეთ გემახსოვრება. ჩემ მეხსიერებაში კი უფრო მოგვიანებით შემოხვედი და აქამდე ასეთად დარჩი, – მაღალი, წარმოსადეგი, მოკლედ თმაშეჭრილი, მზით გლეხკაცურად გარუჯული, მწვანეთვალება, თხილით სავსე ჯიბეებით, შვილიშვილების სანახავად ყოველთვის განსაკუთრებულად, ‘პრაფისორივით’ გამოწყობილი რომ მოდიოდი ხოლმე.

როცა საუბარი იყო და არის შენზე, მიუხედავად შენი საოცარი იუმორის გრძნობისა და მოსწრებული სიტყვა-პასუხისა, ყოველთვის ხაზს უსვამდნენ მძიმე ხასიათს. თუ რაში მდგომარეობდა ეს სიმძიმე, დიდხანს იყო ჩემთვის გაუგებარი, იმიტომ, რომ არ მეგულება მსოფლიოში პაპა (და არა – ბაბუა), უფრო მოსიყვარულე, უფრო თბილი და გულჩვილი, ვიდრე – შენ.

წლების მერე, შენი სიტყვებით რომ ვთქვა, ალბათ, ‘ჭკვაში ჩავარდნის’ მერე მიგიხვდი, – დღიდან შენი გაჩენისა, ცხოვრებას არც სატანჯველი დაუკლია შენთვის, არც განსაცდელი, არც ტკივილი. ამ ყველაფერმა კი სიტყვაძუნწი, გულჩათხრობილი, პირქუში და მკაცრი გაგხადა, ყოველ შემთხვევაში, უცხო თვალისთვის მაინც… და ეს გრძელდებოდა მანამ, სანამ შენმა შვილმა სამი ცალი თეთრი, ნაზი, სათუთი და შენთვის მთელ სამყაროში ყველა ხატსა და საფიცარზე ძვირფასი არსება არ გაჩუქა.

ალბათ, ვერცერთი თავმოყვარე ხელოვნებათმცოდნე ვერ მოეპყრობოდა მეტი სინაზითა და სიფრთხილით ლუვრსა და ერმიტაჟში დაცულ ვერცერთ ექსპონატს, როგორც შენ – ჩვენ.

ეს უკვე სხვების მონაყოლთან ერთად ჩემითაც მახსოვს… უკვე მაისის დასაწყისში რომ უმატებდი ვიზიტებს ჩვენთან, თბილისში და მოუთმენლად ელოდი, როდის დაგვეწყებოდა სასკოლო არდადეგები, რათა მერე სრული სამი თვე, შენი სიტყვებით თუ ვიტყვი, სოფელში გაგერეკა შენი სამი ცალი ქალაქში ცხოვრებისგან ფერმიხდილი და დაუძლურებული ნაშიერი, სადაც უსაქმურობა, სუფთა ჰაერი და 24 საათიანი კვების რეჟიმი გველოდა. პაპა-ბებიები ხომ მსოფლიოში ერთადერთი ხალხია, რომელსაც თვალში ყოველთვის ვეპატარავებით : )

და მერე, სოფელში ‘ჩარეკვისთანავე’, პირველივე დღიდან, გამოგვპრანჭავდი და მთელ სოფელს ფეხით დაგვატარებდი, უჩერდებოდი ყოველ შემხვედრს და უხსნიდი (იმას, რაც ისედაც ყველამ იცოდა), რომ ეს თეთრი, ფითქინა და ფარფატა კაბიანი ბალღები შენი ქალაქელი შვილიშვილები იყვნენ და ახლა მთელი ზაფხული გვერდით გეყოლებოდნენ : )

თუმცა, ზაფხულის არდადეგებამდე კიდევ გვქონდა ერთი გეგმიური ვიზიტი. გაზაფხულზე, როგორც კი თოვლი დადნობას იწყებდა, შენ ჩამოდიოდი თბილისში იების და ყოჩივარდების უზარმაზარი თაიგულით, რაც იმას ნიშნავდა, რომ უახლოეს დასვენების დღეებში ჩვენ ჩვენი ფეხით ვიბოდიალებდით მისაქციელის ხრიოკებში, საბალახოებში, არხთან და ტყის პირას და ჩვენი ხელით დავკრეფდით მათ.

მაშინ ახსნა კი არა, გააზრებაც მიჭირდა, მაგრამ, იცი, რამხელა სასწაული იყო ჩემთვის წიგნში ნანახ ყვავილებთან ცოცხლად შეხვედრა? მთელი ცხოვრება, მეტი რომ აღარაფერი გაგეკეთებინა, ჩემთვის უძვირფასესი ამ სასწაულის ჩუქებისთვისაც კი იქნებოდი.

მაშინ ვერ ვხვდებოდი, მაგრამ ამ გადმოსახედიდან ნამეტანი კარგად მოჩანს მაშინდელი მისაქციელური არდადეგები. თუნდაც მარტო ის რად ღირს, ყოველ დილა 6 საათზე რომ ვიღვიძებდი, ფეხაკრეფით მივდიოდი ‘შუშაბანდში’ და ვაღებდი ფანჯრებს, საიდანც ჯერ კიდევ გრილი, ოდნავ სუსხიანი ნიავი შემოდიოდა. მე კი მომდევნო 20-25 წუთის განმავლობაში, კბილის კბილზე ცემით, აკანკალებული, მოუბეზრებელი ინტერესით ვუყურებდი, თუ როგორ იცვლიდა მთის წვერი ფერს ჭოპორტის მხარეს, ჯერ მკრთალ ყვითლად, მერე სტაფილოსფრად. როგორ გამოეყოფებოდა ჰორიზონტს ცეცხლისფერი რკალი და თვალსა და ხელს შუა როგორ გარდაიქმნებოდა იგი სითბოს, სინათლის და კარგი ამინდის მაუწყებელ დისკოდ…

მერე, რაღაცნაირად ვალმოხდილი, თავპირისმტვრევით ვუბრუნდებოდი ლოგინს და ხელმეორედ გაღვიძებულს მზე უკვე თითქმის სამი თითის დადებაზე ამოწეული, შენ კი ბაღიდან დაბრუნებული მხვდებოდი, ხან დილის ყვავილებით ან ლამაზი ფოთლების კონით, ხან – ახალშეთვალული ხილით. და მერე ყველა ერთად ვსაუზმობდით პიტნის ჩაით, ცხვრის ყველით, კარაქით, თონის პურით ან დილაუთენია გაღვიძებული დედას გამომცხვარი ცხელ-ცხელი ხაჭაპურით : )

ნებისმიერ ჩემ მეგობარს რომ ჰკითხო, გულზეც დაიდებს ხელს და კონსტიტუციაზეც დაიფიცებს, რომ მე სიმღერის გაგებაში არ ვარ. არადა, ვინ, ვინ და მე და შენ მაინც ხომ ვიცით, როგორი მსოფლიოს მასშტაბის ვოკალისტიც ვარ : ) შენ ზეპირად იცოდი მთელი ჩემი რეპერტუარი და ღამღამობით, სახლის წინ, კიბეებზე მსხდომები, ვარსკვლავებით გადაძეძგილ ცას რომ ვუყურებდით (ჩემთვის ესეც სასწაული იყო), განწყობის შესაბამის შეკვეთებსაც იძლეოდი, რა თქმა უნდა, თავისი შაბაშით : )

ზამთრის გაცილებით ხანმოკლე არდადეგებსაც სხვაგან გავატარებდით, თუ არა შენთან?! ენით აუწერელი სიმყუდროვის მაგალითია ჩემთვის მაშინდელი ღამეები, გარეთ არც ისე მუხლებამდე თოვლი რომ იდო, მშიერი ტურები რომ გაკიოდნენ სულისშემძვრელად, მინები რომ ყინვის შემოქმედებითი სულისკვეთების ასპარეზად იყო ქცეული. შიგნით კი ღუმელში ცეცხლი გიზგიზებდა, ალები კედელზე თამაშობდნენ და ხან დედა გვიკითხავდა ლამპის ან სანთლის შუქზე ინანიშვილსა და ჩოხელს, ხან შენ გვიყვებოდი შენსავე მოფიქრებულ ზღაპრებს ან ვაჟა-ფშაველას.

და ვაჟას შენეული სიყვარული იმდენად გადმომედო, აგერ, წელს უკვე მეორედ ვიყავი ფშავში და ღამღამობით კოცონთან, ორივე ჯერზე, ისევე ვკითხულობდი ‘სტუმარ-მასპინძელს’, როგორც მაშინ, წლების წინ, მთელი ოჯახი ერთად როცა ვიყავით.

მერე, წლები რომ გადიოდა, ერთ მშვენიერ დღეს, შენთვის სრულიად მოულოდნელად, მარტო, მხლებლების გარეშე ამოგაკითხე სოფელში და შენ იყავი საოცრად შეშინებული – ამხელა გზის ( თბილისიდან დაახლოებით 30 კმ) მარტო გავლას ეხუმრები? და საოცრად გახარებულიც, – დედას გამოყოლა რაკი აღარ გჭირდება, ახლა ხო ხშირად ივლიო. და მერე დიდხანს, დაუსრულებლად მიხსნიდი, როგორ მომეგნო მის სახლამდე ისე, რომ სადმე, გზაში არ დავკარგულიყავი.

თითქოს, მისაქციელის ის ძველი, სქელკედლებიან-მაღალჭერიანი თითქმის საუკუნოვანი ნივთებით გაწყობილი, სადა, უბრალო და გლეხური სახლი ჩემთვის ისეთივე მშობლიური არ იყო, როგორიც თბილისისა.

პაპა, გახსოვს, როგორ გაგიხარდა ჩემი გასტუდენტება?! სწავლას რომ მორჩები ხო შეგეძლება მასწავლებლად მუშაობა, ჩამოდი და ჩვენ სკოლაში იმუშავე, სახლთან ახლოაო (თითქოს, მეტი ინტერესი არც კი გქონოდეს).. მაშინ თავს კი გიქნევდი, მაგრამ სასაცილოდაც არ მყოფნიდა სოფლის სკოლის მასწავლებლობა.

…არც ისე ბევრი ხნის მერე თავად დავიწყე ოცნება სოფლის სკოლის მასწავლებლობაზე. და ახლა თუ გინდა, შენ არ გეყოს სასაცილოდ, ღირსი ვიქნები : )

შენი ამქვეყნად ყოფნის ბოლო პერიოდში, რამდენიმე თვე ისე გავიდა, მიუხედავად შენი ავადმყოფობისა, დედამ არ გინახულა. და გული ძალიან გწყდებოდა (თუმცა, ერთი საყვედურიც არ დაგცდენია). მაშინ ყველა ამბობდა და ჩემითაც ვხვდებოდი, დედაც ავად იყო და მისი დიაგნოზი რომ გცოდნოდა, იმ რამდენიმე თვესაც ვეღარ გაატანდი.

და ერთ არც ისე მშვენიერ დღეს, როცა შენ ძალიან ტრაგიკულად გარდაიცვალე, დედას ჯანმრთელობისა და თავზე დამხობილი პირადი ცხოვრებისგან უსაშველოდ გამოფიტულმა და ემოციებისგან დაცლილმა, სათანადო მწუხარებაც კი ვერ შევიძელი.

შენი გასვენების დღეს, მთელი დიდუბის სადგური საგულდაგულოდ მოვიარე, მაგრამ ერთი კინკილა ყოჩივვარდიც არსად იყო. მერე, მთელი 4 წელიც ისე გავიდა, ერთხელ ვერ დაგიბრუნე მცირედიც კი, იმ სიყვარულიდან, სითბოდან და სასწაულებიდან, რომელიც შენ ყოველ გაზაფხულს მოგქონდა ჩვენთან, იების და ყოჩივარდების თაიგულით.

ჩვენი 22 წლიანი ურთიერთობა იმდენ ამბავსა და ემოციას მოიცავს, შეუძლებელია, რამდენიმე გვერდში ჩატიო… და მეც, შევინახავ იმ დროისთვის, სანამ სქელტანიანი წიგნების წერას არ შევუდგები, რომელშიც შენ განსაკუთრებული ადგილი გექნება მიჩენილი.

მანამდე კი, ვივლი ხოლმე შენს საფლავზე, თქვენ საფლავზე, იქ, სადაც ჩემი ოთხი უძვირფასესი ადამიანი ერთად ხართ. ვივლი ხოლმე და ოთხივეს სათითაოდ მოგიყვებით მხოლოდ თქვენთვის განკუთვნილი გულახდილობით ჩემ ამბებს.

შენ არ ინერვიულო, პაპა! თქვენგან დატოვებული სიყვარულის მარაგი იმდენია, მათუსალას ასაკამდეც რომ ვიცოცხლო, მაინც მეყოფა. და მაპატიეთ, ამ ვალის დაბრუნებას ასე უგერგილოდ, მხოლოდ მოგონებებით რომ ვცდილობ.

…და თუმცა წერილი შეიძლება იყოს ნეკროლოგისებური, ის ნეკროლოგი მაინც არაა. ნეკროლოგებს მიცვალებულებზე წერენ. თქვენ კი, ჩემთვის, ცოცხლები იქნებით მანამ, სანამ თავად ვიქნები. და როცა აღარ ვიქნები, მერე…

როცა აღარ ვიქნები, მჯერა, რომ ერთად ვიქნებით და რაღა მნიშვნელობა ექნება, ცოცხლებს დაგვიძახებენ სხვები თუ გარდაცვლილებს? : )

მუღანლო ( თავი მე-2 ^_^)

კვირაზე მეტი გავიდა, რაც თბილისში ერთი საშუალო სტატისტიკური, სხვებისგან არაფრით განსხვავებული მე ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებული სკოლის სრულუფლებიან მასწავლებლად გარდავიქმენი : ) უცხო თვალისთვის არ ვიცი, მაგრამ პირადად ჩემთვის, ამ ფრიად უმნიშვნელო მოვლენის მთავარი გმირისთვის, საოცარი ტრანსფორმაციაა.

ახლა, როცა ჩემი სოფლის თბილ სამზარეულოში შემოდგომისხედებიან ფანჯარასთან ვზივარ და ვიხსენებ იმას, რაც თბილისში დავტოვე, – ყოველდღიური ვალდებულებები სხვადასხვა გაურკვეველ სოციუმთან, სამსახური, რომელიც მიკარგავდა თავმოყვარეობას, მართმევდა თავისუფლებას და მავსებდა სტრესებით, ათასი ჯურის ხალხით გადატვირთული ქუჩები, ტრანსპორტი, რომელსაც ყოველთვის აგვიანდებოდა, მაღაზიის გაღიზიანებული გამყიდველები და სხვა მრავალი, ვფიქრობ, რომ მაინცდამაინც გულდაწყვეტილს არ ვგავარ.

თუმცა, არც ისე მძიმე ცხოვრება მაქვს, ჩემი 26 წლიანი ლოკალიზაციის ადგილთან მარტო ცუდი მოგონებები მაკავშირებდეს. თბილისში დავტოვე მყუდრო სახლი, ოჯახი, მეგობრები, მთაწმინდის პანთეონის თბილი შემოღამებები, მშვიდინტერიერიანი კაფეები თავისი კუთხის მაგიდებით…

მაგრამ, ამ ყველაფერთან მოშორებამ უფრო მეტად შემაყვარა ისინი, უფრო მეტად მომანატრა და დამაფასებინა.

ახლა, როცა ყოველ დილით 8 საათზე ვიღვიძებ, თავის მოწესრიგების მერე ფინჯანი ჩაითა და კარაქიანი ან პავიდლოიანი პურით ვსაუზმობ, რითაც იმ ბავშვობაში ვბრუნდები, არც ისე შორეული წარსული როა, მაგრამ მაინც საოცრად მენატრება უკვე : )

როცა მივდივარ სკოლაში და მხვდებიან ბავშვები, რომლებიც თავიანთი ცელქი, დაუმორჩილებელი  ხასიათის მიუხედავად საოცრად მოსიყვარულეები და  თბილები არიან, გკითხულობენ თავიანთი დამტვრეული ქართულით, ‘ მასცავლებელო, როგორ არის, მოგენათრეთ’ და გესალმებიან და გემშვიდობებიან ერთნაირად, გამარჯობათი, უფრო გაბედული მეორე კლასელები, რომლებიც არ ცნობენ არანაირ ფორმალობასა და ზღვარს და ამ სითბოს ჩახუტებითა და კოცნით გამოხატავენ, ბავშვები, რომლებიც ერთი ღიმილის სანაცვლოდ სამუდამო ერთგულებას შემოგფიცებენ, ხვდები, რომ მათთვის ყველაფერს გააკეთებ, იმ გაუსაძლის და საზიზღარ მარტოსულობასაც კი ატან, რაც ჩამოსვლისთანავე დამატყდა თავს : )

{ისე, ზედიზედ რამდენიმე ხმაურში გატარებული წელიწადის მერე ამ ჩუმ, უხმაურო, უსაზოგადოებრივ ტრანსპორტო, უმყუდროკაფეო, უოჯახო და უმეგობრო სოფელში აღმოჩენა ვისვთვის იქნებოდა ადვილი შესაგუებელი, ჩემთვის რომ ყოფილიყო}.

და ალბათ, დიდხანს არ დამავიწყდება, აქაურ გასტრონომში, რომელიღაც კომპანიის ჰიგიენური საშუალებების დისტრიბუტორის დანახვაზე აღმომხდარი რეაქცია, – ქართველი ხარ, ბიჭო? ანდა, ფლეილისტში მოულოდნელად, ტრიო თბილისის ‘თბილისში ხომ გვირილებიც მღერიან’-ის აღმოჩენაზე გულის აჩუყება და ბოლო ხმაზე აღრიალება : )

ვიცი, რომ ადრე თუ გვიან (ალბათ, უფრო, – ადრე), შევეჩვევი აქაურობას და თავს ისე ვიგრძნობ, როგორც თევზი წყალში. მაგრამ სანამ ეს მოხდებოდეს, როგორც ჭეშმარიტი ხელოვანი(!), ძირიძირობამდე, გულისტკივილამდე ვგრძნობ იმ მარტოობას, ყოველ დილას, 10-ის 15 წუთზე რომ ვტოვებ სახლში და 3-ის ნახევარზე, უკან დაბრუნებულს, ფეხმოუცვლელად მხვდება ადგილზე.

და იქნებ ამიტომაც, სახლში რომ სიცარიელე, სიჩუმე და ეულობაა, სკოლაში კი ბავშვები, რომლებიც ხშირად მოუმზადებლები მოდიან გაკვეთილზე, გამუდმებით ხმაურობენ და ცუღლუტობენ, მაგრამ იმდენ სიყვარულს გამოხატავენ, რომ არც კი იცი, როგორ უნდა მოერიო, ჩემი მრავალწლიანი სამუშაო სტაჟის მანძილზე პირველად, სამსახური გახდა ადგილი, სადაც სიხარულით მივდივარ : )

გადაჭრით მიჭირს რაიმეს თქმა, მაგრამ, ცოტა არ იყოს, მგონი, ბედნიერი ვარ : )

ჩემი აზერბაიჯანული თავგადასავალი

მუღანლო — სოფელი აღმოსავლეთ საქართველოში, ქვემო ქართლის მხარის გარდაბნის მუნიციპალიტეტში, სართიჭალის თემში, მოსახლეთა 98%-ს ეთნიკური აზერბაიჯანელები შეადგენენ.

19 სექტემბერს, დილის ზუსტად 6 საათზე, თეთრ პერანგსა და შავ შარვალზე ZARA-ს პედაგოგიური კოსტუმი შემოვიცვი, ლეპტოპის ლურჯ-კრემისფერი ჩანთა (რომელიც, თავის მხრივ, ძალიან უხდებოდა ლურჯ-კრემისფერ დაბალქუსლიან ფეხსაცმელებს) მხარზე გადავიკიდე, კიდევ ერთხელ შევავლე საკუთარ მოსოლიდურებულ გარეგნობას თვალი სარკეში და ჯერ კიდევ დილა-ბინდისას სახლის კარი გამოვიხურე…

ალბათ, ეს ისტორია არ დაიწყებოდა არა უბრალოდ ასე, არამედ, საერთოდ, რომ არა წინა სამსახური და იქ გატარებული თითქმის 5 უსასრულოდ გაწელილი, დამტანჯველი, მომქანცველი, სტრესული და უაღრესად საშინელი წელიწადი.

ეს ისტორია არ დაიწყებოდა არც მაშინ,  ოდესღაც, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მოღვაწეობის უდიდესი მნიშვნელობა იმდენად  არ გამეაზრებინა, რომ გულიც კი დამწყდა, იგივეს თავად ვერასოდეს რომ ვერ გავაკეთებდი. არ გავკადნიერდები საკუთარი თავის ამ საზოგადოების რომელიმე წევრთან გასატოლებლად, მაგრამ საქმე, რომლის კეთებაც პროექტის ფარგლებში მომიწევდა, მეტი თუ არაა, მნიშვნელობით არც ბევრად ჩამოუვარდება მას.

არც იმ შემთხვევაში დაიწყებოდა, ჰუბერტატული პერიოდის მარიამს თავისი შეხედულება რომ შეენარჩუნებინა სამშობლოს სიყვარულზე, – ღიპიანი ქართველების მოგონილი სადღეგრძელოს თემა რომ ეგონა. და შევინარჩუნებდი იმ შემთხვევაში, თავად რომ არ წავწყდომოდი ადამიანებს, სრულიად უანგაროდ რომ წირავდნენ საკუთარ ინტერესებს, ხშირად არც ისე გრანდიოზული, მაგრამ მაინც საზოგადოებრივი მნიშვნელობის საქმეებისთვის.

არ დაიწყებოდა კიდევ იმ შემთხვევაში, თავად რომ არ გამჩენოდა გარემოს შეცვლის, უცხო კულტურაში მოხვედრის, საკუთარი კომფორტის რისკზე შეგდების ფასად ნებისყოფის გამტკიცების, მაგისტრატურაში გარანტირებული დაფინანსებით სწავლის, ახალი პროფესიის დაუფლების და კიდევ უთვალავი რაღაცის სურვილი.

ორი კურდღლის მდევარმა იქნებ მართლა ვერ დაიჭიროს ვერცერთი, მაგრამ რამდენიმეს მდევარი კი ორსაც გამოკრავს ხელს და თუ იყოჩაღა, – მეტსაც.

…სოფლის სამარშრუტო ტაქსის მძღოლმა პირდაპირ სკოლასთან ამიყვანა, წარმატება მისურვა და მეც, ZARA-ს პედაგოგიურ კოსტუმიანი, Coco Mademoiselle სურნელის ფრქვევით შევფარფატდი სკოლის ორსართულიანი, სტანდარტული საბჭოთა ნაგებობის უსაშველოდ ურემონტო და უსახურ ჰოლში.

შენობაში, რომელშიც ციოდა ძალიან და რომელიც თავის თავში მიზნად მხოლოდ თბილისიდან ჩამოფარფატებული ზარას პედაგოგიურ კოსტუმიანი გოგოების ოცნებების დამსხვრევას ისახავდა მიზნად.

ჩემ სკოლაში 500-ზე ცოტა მეტი ბავშვია და ცოტა ნაკლები მასწავლებელი. ჩემ სკოლაში 500-ზე ცოტა მეტი მოსწავლიდან 500-ზე ცოტა მეტივე აზერბაიჯანელია და ქართულად, ყველაზე კარგ შემთხვევაში, თავიანთი სახელის, ასაკის და სქესის (გოგო, ბიჩი) დასახელება შეუძლიათ.

დაახლოებით 7 კლასში შესვლის შემდეგ უკვე ხმამაღლა და თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ მე და ჩემ მოსწავლეებს ერთმანეთის არ გვესმის და დიდად არც გვინდა, რომ გვესმოდეს (ვაღიარებ, ჩემი მხრივ, მეც არ მქონია არასდროს სურვილი აზებაიჯანულის სწავლისა).

და რომ არა გაკვეთილების ბოლოს მოსწავლეების დამშვიდობების ჩემთვის სრულიად მოულოდნელი ფორმა, – მოდიოდნენ სათითაოდ, მეხუტებოდნენ, მკოცნიდნენ და მთხოვდნენ, მეორე დღესაც მივსულიყავი, ჰიპერბოლიზებულად რომ ვთქვა, დღესვე ჩავიხრჩობდი თავს იორში (რომელიც საკმაოდ შორს ჩამოედინება ჩემი მუღანლოდან, მაგრამ უფრო ახლოს მეტი მდინარე არ მეგულება).

მძაფრი შთაბეჭდილებები ამით არ დასრულებულა. გაკვეთილების დასასრულს, ერთერთმა მასწავლებელმა ჩემი მასპინძელ ოჯახი გაცილება ითავა და დახეთ ჩემს გაკვირვებას, მოსალოდნელი დაბლჭერიან, ხის ფიცრულ, ეზოატალახებული სოფლის მიწურის ნაცვლად საშუალო სტატისტიკურ აღმოსავლურ სასახლეში რომ ამოვყავი თავი. მართალია, სასახლის ჩემ საცხოვრებლად გამოყოფილი ოროთახიანი ფართი სიდიადით აშკარად ჩამოუვარდება მთავარ სეფა-დარბაზებს, მაგრამ ჩემთვის ესაც საკმარისია : )

ესეც ასე… პირველი დღის ბოლოს ვზივარ ჩემი აღმოსავლური სასახლის მცირე ფრაგმენტში და ვფიქრობ, თუ როგორ მეტად მირჩევნია ამ ძვირფას შპალერებს ჩემი სახლის დალაქავებული და მოძველებული კედლები, ხალიჩებსა და ნოხებს, – საღებავაქერცლილი იატაკები, ვფიქრობ, თუ როგორ მყვარებია ჩემი უბრალო, თბილი და მყუდრო სახლი : )

და იმაზეც ვფიქრობ, თუკი ამ ერთ წელს როგორმე გავძლებ ( და უნდა გავძლო, სხვა ვარიანტი არაა!), კონტრაქტისგან გათავისუფლებისთანავე ან ვინმეს შევუვარდები ოჯახში ცოლად, ან დავკრავ ფეხს და მონასტერში წავალ.

მგონი არაა მსგავსი ექსპერიმენტები ჩემი სტიქია.

და საერთოდ, ცხოვრებაც არაა ჩემი სტიქია, მგონი!

19 სექტემბერს, დილის ზუსტად 6 საათზე, თეთრ პერანგსა და შავ შარვალზე ZARA-ს პედაგოგიური კოსტუმი შემოვიცვი, ლეპტოპის ლურჯ-კრემისფერი ჩანთა (რომელიც, თავის მხრივ, ძალიან უხდებოდა ლურჯ-კრემისფერ დაბალქუსლიან ფეხსაცმელებს) მხარზე გადავიკიდე, კიდევ ერთხელ შევავლე საკუთარ მოსოლიდურებულ გარეგნობას თვალი სარკეში და ჯერ კიდევ დილა-ბინდისას სახლის კარი გამოვიხურე.

P. S. ასე დაიწყო ჩემი მასწავლებლური თავგადასავალი. პირველი დღის შთაბეჭდილებები ალბათ რადიკალურად განსხვავებული უნდა ყოფილიყო, მეფრქვია ბედნიერების ცრემლები და გულზე მჯიღი მეკრა, თუ სად ვიყავი აქამდე…

მაგრამ ჩემთვის ისიც საკმარისი იქნება, თუკი  1 წლის მერე, შემაჯამებელი პოსტის დაწერისას მაინც დავაფრქვევ ცრემლებს და გულის ფიცარს ამოვიტეხავ, როგორ თვალსა და ხელს შუა გამეპარა ეს უბედნიერესი 1 წელი-მეთქი.